Z wizytą u Zygmunta Mazura

Warsztaty z gry na harmonii trzyrzędowej poprowadzi Zdzisław Marczuk wraz z Zygmuntem Mazurem z Zahorowa, niedaleko Piszczaca. O panu Mazurze usłyszeliśmy pierwszy raz od Marczuka, który nam go polecił do warsztatów. Ostatnio umówiliśmy się z Marczukiem, że pojedziemy razem do Mazura na próbę. Umówienie się na próbę przez telefon nie było łatwe - najpierw na przeszkodzie stała zepsuta harmonia, potem choroba harmonisty, cały czas były trudności z zasięgiem, w pertraktacjach ciągle pomagały synowe - dwie Agnieszki. W końcu udało się. W podróży towarzyszyła nam także starsza uczennica pana Zdzisława, Paulina, która będzie asystować w warsztatach skrzypcowych. Okazało się, że Zygmunt Mazur to harmonista pierwszej wody. Niedawno dał nawet do remontu swoją starą harmonię. Ma teraz nowy miech, specjalnie zamawiany w Czechach. Gra świetne kujawiaki, marsze weselne i oberki a także nowsze melodie popularne na zabawach.

 

 

 

Zdzisław Marczuk

Harmonista (harmonia polska), skrzypek, nauczyciel, rolnik. Pierwsze wesela ogrywał mając 12 lat. Wychował wielu uczniów i założył wiele kapel m.in. wśród sąsiadów w Zakalinkach.

Jeden z najwybitniejszych muzykantów swojej okolicy, prawdopodobnie ostatni tego formatu. Świetny pedagog, animator kulturalny. Ma bogaty repertuar polek, oberków, przejął również repertuar śpiewaczy swojej matki - m.in. pieśni weselne. Zdobył wszystkie najważniejsze nagrody dla polskiej muzyki ludowej, takie jak nagrodę Oskara Kolberga, ostatnio nagrodę „Muzyki Źródeł”, Baszty, co rok zdobywa najwyższe nagrody w różnych kategoriach na festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu.

W prowadzeniu warsztatów będą towarzyszyły uczennice pana Zdzisława Paulina Kwaśniewska i Karolina Szymula oraz harmonista z Zahorowa Zygmunt Mazur.

Zygmunt Mazur

Harmonista z Zahorowa. Na harmonii gra od 7 roku życia. Grywał na weselach i zabawach. W jego repertuarze obok nowszej muzyki: walczyków, slowfoksów i polek znajdują się starodawne melodie oberków i kujawiaków. Z zespołem "Na swojską nutę" z Zahorowa uczestniczył w Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. Przygywa do śpiewu zespołowi ze zwojej wsi.

Pan Zygmunt będzie asystował Zdzisławowi Marczukowi w nauce gry na harmonii.

Paulina Kwaśniewska i Karolina Szymula

Paulina Kwaśniewska i Karolina Szymula

Paulina Kwaśniewska (ur. 1997) z Brodziłówki Starej i Karolina Szymula (ur. 1997) z Leśnej Podlaskiej. Na skrzypcach grają od 7 lat. Uczennice Zdzisława Marczuka, z którym spotkły się na zajęciach zespołu śpiewaczego w GOK w Leśnej Podlaskiej, do którego należy mama Karoliny. Wraz z zespołem Leśniańskie Nutki kilka lat z rzędu brały udział w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu zdobywając I nagrodę w kategorii Duży-Mały w 2008 r. oraz Grand Prix w Mazowieckim Festiwalu Kapel Ludowych w Wiśniewie w 2012 r.
Jako Kapela Zdzisława Marczuka prowadzą u nas warsztaty dla kapel. Paulina opiekuje się grającymi na skrzypcech, Karolina bębnistami.
Karolina uczy się w Zespole Doskonalenia Zawodowego w zawodzie technik fryzjerstwa, Paulina jest uczennicą Liceum Ogólnokształcącego w Białej Podlaskiej, chce zostać lekarzem.

Katarzyna Halina Weremczuk

Śpiewaczka, solistka zespołu Jutrzenka. Do wsi Dołhobrody przeprowadziła się za mężem, przejęła miejscowy repertuar oraz zachowała ciekawy repertuar własny ze wsi pochodzenia Wyryk. Ma wyjątkowy, charakterystyczny głos o czystej barwie. Jej repertuar pieśni obejmuje ballady, pieśni weselne, żniwne, sobótkowe, kołysanki, pieśni wielkopostne „włodarki” charakterystyczne dla okolicy Dołhobród, wielkanocne i „swańki” z okolic Wyryk. Śpiewa w języku polskim oraz w tzw. „chachłackim” - gwarze z pogranicza polsko-białorusko-ukraińskiego.

Laureatka wielu znaczących nagród dla muzyki tradycyjnej w Polsce m.in. 2 Baszty w Kazimierzu, Nagroda im. Oskara Kolberga.

Zespół Jutrzenka z Dołhobród

Zespół  śpiewaczy Jutrzenka z Dołohobród w powiecie włodawskim istnieje od 1987r. Jeden z ciekawszych zespołów śpiewaczych w regionie. Posiada bardzo bogaty i cenny repertuar pieśni jednogłosowych i wielogłosowych, w języku polskim i w gwarze „chachłackiej”, a także widowiska obrzędowe. Zespół zdobył wiele prestiżowych nagród: m.in. jest Laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga ,, Za zasługi dla kultury ludowej” (2005 r.), wielokrotnie nagradzany na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. W 2013 roku zespół został odznaczony odznaką ”Zasłużony Działacz Kultury”. 
Skład zespołu: Anna Matczuk, Karolina Demianiuk, Stanisława Kiryczuk, Maria Kazimiera Sarnacka, Katarzyna Halina Weremczuk, Kazimiera Hasiuk, Elżbieta Mocior, Mirosława Baj, Jadwiga Marciocha, Antonina Kiryluk, Jan Matczuk, Czesław Bożyk, Czesław Kaźmiruk.


fot. zespół Jutrzenka z Dołhobród

O członkach zespołu 

Karolina Demianiuk (ur. 1939 r.) wszechstronnie utalentowana artystka ludowa: śpiewaczka - solistka, aktorka, poetka, zajmuje się również rękodziełem: haftem, koronką, tkactwem. Od najmłodszych lat przysłuchiwała się, jak śpiew oraz pielęgnowanie dawnych zwyczajów i obrzędów towarzyszyły rodzicom, ciotkom, sąsiadom przy pracach codziennych i uroczystościach. Już wtedy zaczęło się w niej kształtować wyjątkowe zamiłowanie do rodzimej kultury ludowej (mama była utalentowaną tkaczką, a ojciec plecionkarzem wyplatającym m.in. z korzenia sosny). Obdarzona doskonałym słuchem muzycznym i pięknym głosem chętnie śpiewała od najmłodszych lat podczas codziennych prac, spotkań, uroczystości rodzinnych i kościelnych, spotkań z rówieśnikami (kiedyś śpiew był ich nieodłącznym elementem) i wspólnych prac (np. prządki, skubanie pierza). Pani Karolina od 1987r. jest członkiem Zespołu Folklorystycznego Jutrzenka, ale także zdobywa laury jako solistka m.in. na Przeglądzie Pieśni Nadbużańskiej w Chełmie i Hannie, gdzie zajęła I miejsce. Pani Karolina ma wybitne zdolności aktorskie, które wielokrotnie prezentowała podczas widowisk wspólnie z Zespołem Jutrzenka, a które także zauważyli i wykorzystali reżyserzy filmu o Ks. Jerzym Popiełuszko obsadzając ja w roli babci. Pani Karolina zajmuje się także tkactwem, koronką, haftem i pisze wiersze. Trudnych technik oraz splotów tkackich uczyła się od najmłodszych lat od matki. Początkowo wspólnie prezentowały swoje wyroby tkackie na wystawach i kiermaszach sztuki ludowej a następnie już samodzielnie wielokrotnie prezentowała swoje prace na konkursach i wystawach m.in. w Białej Podlaskiej, Lublinie, Łukowie, Siedlcach, Sokołowie Podlaskim. W 2013 r. wydała swój pierwszy tomik wierszy ,,Moje wiersze”. Swoje utwory pisze zazwyczaj pod wpływem przeżycia. Twórczość jej jest swoistą kroniką. Opisuje zwyczaje, obrzędy, przeżycia z życia osobistego, obserwacji otoczenia, wydarzeń z życia wsi, gminy a przede wszystkim z działalności artystycznej Zespołu Jutrzenka.

Jadwiga Marciocha (ur. 1939 r.) 
Od najmłodszych lat uczyła się śpiewu od mamy i babci, które śpiewały podczas pracy codziennej w domu, w polu, podczas uroczystości rodzinnych i kościelnych , itp. śpiewu uczyła się także w szkole od pana od muzyki. Pani Jadwiga obdarzona pięknym głosem śpiewała tak samo jak inne kobiety w jej rodzinie: podczas pracy w polu, w domu, na weselach, uroczystości kościelnych i rodzinnych, pogrzebach, wieczorkach, wspólnych pracach np. prządki, pierzawki, itp. Podczas zabaw w czasie przerw, gdy orkiestra nie grała, młodzież stawała pod ścianami i śpiewała. W zespole Jutrzenka śpiewa od początku jego istnienia, czyli od 1987 r. Brała udział w większości widowisk obrzędowych zespołu oraz podczas występów śpiewaczych. Na potrzeby widowisk obrzędowych pani Jadwiga, pomagała w zebraniu dawnych strojów i przedmiotów codziennego użytku, pełniących funkcję rekwizytów teatralnych. Pani Jadwiga bierze czynny udział w realizacji projektów unijnych - uczy śpiewu, gwary i opowiada o kulturze regionalnej w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach średnich, domach kultury, bibliotekach na terenie gminy Hanna, pow. Włodawskiego, Lublina oraz chętnie przyjmuje zaproszenia na spotkania z pracownikami naukowymi i studentami. Pani Jadwiga, która jak dawniej każda dziewczyna musiała samodzielnie przygotować ,,wyprawę”, potrafi tkać, pięknie haftować, robić na drutach i szydełku. Ma dwoje dzieci, jest babcią 6 wnucząt i 3-ga prawnuków, dwoje wnucząt odziedziczyło po babci zdolności muzyczne - jedna z jej wnuczek śpiewała w zespołach wokalnych i na występach okolicznościowych, a wnuk tańczył w zespole tanecznym. Czesław Bożyk (ur. 1949 r.) 

Urodził się w Dołhobrodach, ale od 1978 r. mieszka z żoną i rodziną we Włodawie, a do Dołhobród dojeżdża na próby. W dzieciństwie starał się podśpiewywać za mamą, ciotkami i sąsiadkami na uroczystościach rodzinnych i kościelnych, wieczorkach, spotkaniach towarzyskich, itp. Później nucił pieśni zasłyszane w radiu, a także te zapamiętane od matki. W latach 70-tych bardzo lubił słuchać audycji PR pr. III “Polonia śpiewa”, która wywarła na niego bardzo duży wpływ i ugruntowała zamiłowanie do tradycji i muzyki ludowej. Jednak dopiero gdy przeszedł na emeryturę, mógł poświęcić więcej czasu na śpiew, wcześniej obowiązki zawodowe i rodzinne na to nie pozwalały. W 2004 r. wstąpił do Zespołu “Kresowianki” z Włodawy, ale przywiązanie do swojej rodzinnej wsi i jej tradycji przeważyło i w 2005 r. został członkiem Zespołu Folklorystycznego “Jutrzenka” z Dołhobród. Śpiewa także w chórze kościelnym “Fletnia Pana” w swojej obecnej parafii we Włodawie, z którym także zdobył już wiele osiągnięć (brał w konkursach chórów o zasięgu woj. i krajowym, współpracuje z profesjonalnymi muzykami Filharmonii). Ma dwoje dzieci i czworo wnuków. Wnuki odziedziczyły zamiłowania muzyczne po dziadku- starszy wnuk tańczy w zespole przy MDK we Włodawie. Zięć śpiewa w lokalnym zespole wokalno-instrumentalnym i chórze kościelnym. Poza śpiewem i kultura ludową, interesuje się budownictwem i stolarstwem. Elżbieta Mocior (ur. 1956 r.) 

Urodzona w Jaszczowie, powiat Świdnik k/ Lublina, do Dołhobród przyszła „za mężem”. W dzieciństwie słuchała śpiewającej matki, ciotek, sąsiadek w miejscowej gwarze (okolice Lublina). Tradycje ludowe pielęgnowane i szanowane były w jej domu od zawsze, np. ojciec wyplatał ze słomy kapelusze. Jako nastolatka śpiewała w Zespole Pieśni i Tańca działającego przy szkole. W 1979 r. zamieszkała w Dołhobrodach, gdzie poznała miejscową gwarę, pieśni, zwyczaje od swoich teściów, sąsiadów i mieszkańców Dołhobród. W 1987 r. wstąpiła do Zespołu Folklorystycznego ,,Jutrzenka”, gdzie tradycyjnego śpiewu, repertuaru, obrzędów i zwyczajów okolic Dołhobród uczyła się od pozostałych członków zespołu.

Maria Kazimiera Sarnacka (ur. 1939 r.)

Śpiewu uczyła się od koleżanek i nauczyciela śpiewu - wcześnie zmarła jej matka i nie miała możliwości uczenia się od niej. Później Pani Maria śpiewała podczas prac codziennych w domu, w obejściu, na weselach, uroczystości kościelnych i rodzinnych, pogrzebach, wieczorkach, śpiewała w czasie wspólnych prac takich jak prządki, pierzawki oraz podczas spotkań z rówieśnikami. Do zespołu dołączyła w 1995 r. i od tego czasu uczestniczy we wszystkich występach zespołu i widowiskach obrzędowych. Pani Maria haftuje, wyrabia koronki, pisze wiersze a także jest specjalistką w dziedzinie kuchni regionalnej. Jest uczestniczką i laureatką konkursów oraz przeglądów o zasięgu ogólnopolskim, w dziedzinie poezji ludowej oraz potraw regionalnych. M.in. jest wielokrotną laureatką i uczestniczką konkursów “Nasze Kulinarne Dziedzictwo”, a w 2003 r. zdobyła ogólnopolską nagrodę “Perła 2003” za ,,Dołhobrodzki korowaj”- wręczaną podczas targów “Polagra Farm” w Poznaniu. W latach 1992-2012 Wydała 8 tomików wierszy, w tym jeden po ukraińsku.

Stowarzyszenie Aktywizacji Polesia Lubelskiego

Stowarzyszenie powstało w 2001 roku z potrzeby wprowadzenia zmian w środowisku wiejskim. Misją stowarzyszenia jest rozwój przedsiębiorczości w oparciu o dziedzictwo kultury i zasoby środowiska naturalnego oraz wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży.

Większość działań jest realizowana w budynku starej szkoły w Hołownie, którą przejęliśmy od Urzędu Gminy i wyremontowaliśmy własnymi środkami i przy ogromnym zaangażowaniu mieszkańców. Dotychczas z prowadzonych przez naszą placówkę zajęć poświęconych edukacji regionalnej skorzystało około 15 tys. osób z całej Lubelszczyzny. Za powyższe działania otrzymaliśmy w 2005 roku Nagrodę Główną Fundacji PRO PUBLICO BONO w konkursie na najlepszą Inicjatywę obywatelską.